ماه همیشه پشت ابر نمی‌ماند! این گفته برای کد‌منبع برنامه‌های انحصاری و غیر‌آزاد نیز صادق است. با وجود آنکه اکثر شرکت‌های تولید کننده نرم‌افزارهای انحصاری، کد‌منبع محصولات خود را از دید کاربران دور نگاه می‌دارند؛ اما معمولا بعد از سال‌ها کد‌‌مبنع آنان در اختیار عموم قرار خواهد گرفت. در این مطلب قصد داریم به چند نرم‌افزار انحصاری که کد‌منبع آنان در حال حاضر در دسترس عموم هستند، بپردازیم. با اینحال استفاده از مدل نرم‌افزاری متن‌باز در سال‌های اخیر کاملا اجتناب ناپذیر شده است، به طوری که نرم‌افزارهای جدید و حتی زبان‌های برنامه‌نویسی شرکت‌های انحصارطلب نیز در حال منبع باز شدن هستند، همانند سوئیفت اپل که به عنوان زبانی مدرن و امروزی برای گوشی‌هوشمند و سیستم‌عامل اواس ده و آی‌او‌اس مورد استفاده قرار می‌گیرد که اخیرا به صورت متن‌باز منتشر شد.
سال گذشته ناسا کالا‌نمایی را منتشر کرد که به کد‌منبع برنامه‌هایی اختصاص داشت که در سالیان گذشته توسعه داده شده‌اند و امروزه می‌توان به راحتی به کد منبع آنان دسترسی داشت. درحالیکه خود ناسا همواره فن‌آوری و یافته‌های خود را به صورت آزاد در اختیار عموم قرار داده است، شرکت‌های انحصارطلب نیز در پوشاندن کد‌منبع خود تلاشی خستگی ناپذیر دارند. با وجود این برخی از این شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان بعد از سال‌ها و به دلایل تاریخی کد‌منبع محصولات خود را منتشر کرده‌اند. در اکثر مواقع این محصولات دیگر کاربرد خود را از دست داده‌اند و یا به قدری قدیمی هستند که انتشار کد‌منبع آنان توسط شرکت‌هایشان یا بعد از ورشکستی است یا بعد از بازنشستگی یک نرم‌افزار که باعث می‌شود، همچون نجات این نرم‌افزارها از تلی از زباله، آب رفته، مجدد به جوی بازگردد.
۱−رایانه راهنما در ماموریت آپولو
مأموریت سفر به ماه توسط آپولو را بی‌شک یکی از شگفتی‌های فن‌آوری بوده است؛ مرکز اصلی و بار اصلی چنین کاری بر دوش رایانه راهنمای آپولو «AGC» بود که توسط آزمایشگاه ابزار‌دقیق دانشگاه MIT ایجاد شده بود. پروژه فضایی آپولو یکی از پروژه‌های فضایی ناسا در دوران جنگ سرد بین شوروی و ایلات متحده آمریکا بود که در این برنامه تلاش بر این بود تا همانند داستان سفر به ماه اثر ژول‌ورن، اولین انسان را بر روی سطح کره ماه فرود آورند.
نیل آرمسترانگ و باز آلدرین توانستند در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ به عنوان اولین انسان‌ها بر روی کره ماه فرود بیایند و در آن قدم بزنند. با این مأموریت، راه برای فتح کرهٔ ماه توسط سایر سفینه‌ها باز شد. آپولو ۱۱ در ساعت ۱۳:۳۲:۰۰ شانزدهم ژوئیه ۱۹۶۹ از پایگاه فضایی کندی واقع در فلوریدا توسط موشک ساترن ۵ به فضا پرتاب شد. چهار روز بعد در ساعت ۲۰:۱۷:۴۰ سفینه بر روی ماه نشست. اما به محض آنکه آپولو ۱۱ روی سطح ماه فرود آمد، قبل از همه چیز، فضانوردها سفینه را آمادهٔ ترک ماه کردند زیرا برای آن‌ها مشخص نبود که چه اتفاقی ممکن بود در آنجا رخ بدهد. (ویکی‌پدیا)
این رایانه مسئولیت راهنمایی، ناوبری و هدایت آپولو را بر عهده داشت. یکی از حوادثی که برای آپولو رخ داد انفجار در آپولو ۱۳ در زمانی که نزدیک به ماه رسیده‌بود روی داد که فضاپیما به صورت جدی آسیب دید. اما به لطف تلاش‌های، مهندسان پروژه، اکیپ پشتیبان و مهارت خودشان، ۳ فضانورد توانستند جان خودشان را نجات دهند؛ که حضور این راهنمای رایانه‌ای که در زمان خود بسیار پیشرفته بود نیز در این مساله بی تاثیر نبوده است.
سال‌ها بعد و به افتخار چهلمین سال (سال ۲۰۰۹ میلادی) فرود آپولو بر روی ماه، کد‌منبع آن از تصاویر پویش‌شده از کد‌های استفاده شده قدیمی در آن زمان منتشر شد. رایانه راهنمای آپولو همواره دستمایه طنزهایی گیک‌ها بوده است.
۲−نسخه اولیه زبان برنامه‌نویسی ای‌پی‌ال «APL»
ای‌پی‌ال مخفف عبارت «یک زبان برنامه‌نویسی» است. این زبان کاربردهای گسترده‌ای دارد؛. ای‌پی‌ال در آغاز این زبان در زمینه دیگری تولید شد، دستکاری آرایه‌های توسعه‌یافته با استفاده از سیستم نماد‌گزاری ریاضیاتی که توسط پروفسوری از دانشگاه هاروارد به نام Kenneth E. Iverson ایجاد شد. Iverson جایزه تورینگ را به خاطر این کارش در سال ۱۹۷۹ برد. زبان‌های برنامه‌نویسی مانند J، Matlab و Mathematica نیز بعدا توسط این زبان برنامه نویسی ایجاد شده اند.
نسخه‌های اولیه این زبان برای سیستم‌های آی‌بی‌ام ۳۶۰ عرضه شده بود که در سال‌های ۱۹۶۰ مورد استفاده قرار گرفت بعد از آن در سال ۲۰۱۲ کد‌منبع آن منتشر شد.. این زبان از ۳۷٬۵۰۰ خط کد به زبان اسمبلی آی‌بی‌ام ۳۶۰ تشکیل شده است که از طریق این پیوند (دریافت کد‌منبع ای‌پی‌ال) می‌توانید آن را دریافت کنید.
۳− سیستم‌عامل رایانه زیراکس آلتو
رایانه زیراکس آلتو در زمان خود بسیار پیشرو بود، این رایانه در دهه ۱۹۷۰ میلادی به صورت غیر‌تجاری عرضه گشت که با وجود این فروش بالایی داشت. هم‌اکنون این رایانه یکی از موارد کمیاب و باارزش گردآورنده‌های مسائل با ارزش به شمار می‌رود. سیستم‌عامل این رایانه که به صورت انحصاری توسط شرکت زیراکس ایجاد شده بود از رابط گرافیکی و ماوس برخوردار بود، ماوس آن دارای سه کلید بود که هر یک کار خاصی را انجام می دادند که مدتی بعد در اکثر رابط‌های گرافیکی نیز مورد استفاده واقع شد. آلتو الهام بخش ایده‌های نوین برای شرکت‌های سیلیکون ولی در دهه‌های بعدی بود، به‌ویژه در مکینتاش اپل و نخستین ایستگاه کاری سان «Sun».
صفحه‌نمایش آن با تراکم پیکسل ۸۰۸ در ۶۰۶ پیکسل، و به صورت سیاه‌سفید بود که واسط گرافیکی این سیستم‌عامل را به خوبی نمایش می‌داد. گفتنی است با توجه به خط‌فرمانی بودن اکثر سیستم‌عامل‌ها در آن سال‌ها وجود یک صفحه‌نمایش به همراه یک ماوس، بسیار آرمانی می‌نمود.گفتنی است که این رایانه با نام “Star” شناخته می شد که سپس به “View Port” و در نهایت به “GlobalView” تغییر نام داد. حافظه اصلی آن ۱۲۸ کیلوبایت بود و از ۲٫۵ مگابایت فضای ذخیره‌سازی نیز بهره‌مند بود.
کد‌منبع این سیستم‌عامل را می‌توانید از طریق این پیوند به موزه تاریخ رایانه دریافت کنید که شامل موارد متعددی می‌شود. مانند ظاهر گرافیکی، ویرایشگر متن پیشرفته و ویزی‌ویگ «WYSWYG» و دیگر نرم‌افزارهای همراه با این سیستم‌عامل می‌شود.
۴− سیستم‌عامل CP/M OS
گری کیلد‌آل که در اینتل به صورت پاره‌وقت مشغول کار بود، می‌خواست برنامه‌ای برای کنترل و هدایت درایو فلاپی بنویسد که نرم‌افزار ایجاد شده توسط او، ناگهان به یک سیستم‌عامل کامل تکامل یافت. او این سیستم‌عامل را CP/M OS نام نهاد که مخفف برنامه هدایتگر و پایش «مانیتور» بود که بعدها به برنامه هدایتگر برای میکروکامپیوتر تغییر نام داد. برخلاف دیگر سیستم‌عامل‌های آن دوران، این سیستم‌عامل با زبان اسمبلی نوشته نشده است و توسط زبانی که خودش ایجاد کرده بود نوشته شده است؛ این زبان PL/ M نام دارد. همچنین برخی مواردی که در این سیستم‌عامل بعدا به صورت استاندارد در آمد؛ به عنوان نمونه شکل هشت حرفی نام فایلها + سه‌حرف پسوند که امروزه نام فایلها در سیستم‌عامل ویندوز و حتی گنو/لینوکس تقریبا به این شکل است. (در داس که کاملا این‌چنین است.)
این سیستم‌عامل به یکی از گزینه‌های محبوب در آن دوران مبدل شده بود و توسط افراد گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گرفت تا اینکه سیستم‌عامل داس شرکت مایکروسافت بیرون آمد و دیگر خبری از این سیستم‌عامل نشد.
کد‌منبع این سیستم‌عامل را نیز می‌توانید از این پیوند به موزه تاریخ رایانه دریافت کنید.
۵− مایکروسافت بیسیک برای پردازنده‌های ۶۵۰۲
در سال‌های دهه ۱۹۷۰ میلادی پردازنده‌های ۶۵۰۲ تولید شده توسط فن‌آوری MOS، جایگزینی ارزان قیمت برای دیگر پردازنده‌های موجود در آن زمان به شمار می‌آمد. مایکروسافت تغییراتی در زبان بیسیک خود مبتنی بر آتاری بیسیک(که توسط بیل گیتس و پائول آلن ایجاد شده بود.) به وجود آورد تا بتواند آن را در پردازنده‌های ۶۵۰۲ و رایانه آتاری ۸۸۰۰ نصب کند. پردازنده ۶۵۰۲ در بازه وسیعی از رایانه‌ها و و سیستم‌های آن زمان مورد استفاده قرار می‌گرفت مانند اپل دو و یک «Apple II / I»، کومودور‌های Commodore VIC-20 / 64 و کنسول بازی آتاری ۲۶۰۰. این زبان در ویرایش‌های مختلف به شکل انحصاری وغیر انحصاری بیسیک آزاد «Free Basic» عرضه شده است که این مورد تحت نام شخص بیل‌گیتس بود.
برای بارگیری کد‌منبع زبان مایکروسافت بیسیک برای پردازنده‌های ۶۵۰۲ می‌توانید از این پیوند استفاده کنید.
۶− بازی ماجراجویی در غار عظیم «Colossal Cave Adventure»
بازی‌های ماجراجویی به سبکی از بازی‌ها گفته می‌شود که شما برای انجام آنان نیاز به کشف و حل معما دارد؛ حال می‌خواهد این معما انجام یک جور چین باشد و یا معمای پیچیده مثل یافتن رازهایی در سطح راز داوینچی! معمولا در برخی بازی‌ها نیز شخصیت اصلی در نقش قهرمان یک داستان محاوره‌ای و واکنشی قرار دارد که باید با کاوش و جست و جو در بازی به پیش رود و به جای رقابت‌های فیزیکی به حل کردن معما بپردازد.
یکی از این بازی‌های ماجراجویانه و قدیمی که ماجراجویی در غار عظیم « Colossal Cave Adventure» نام دارد و حتی با نام ماجراجویی «Adventure» نیز شناخته می‌شود، بازی قدیمی اولین بار در سال ۱۹۷۶ و توسط ویلیام کرُوثر که در شرکت BBN کار کرده و به ایجاد آرپانت نیز کمک کرده بود تولید شد. در این بازی با طی کردن مراحل طی و دشوار در اتاق‌های تو در تو در یک غار عظیم و جسته اتفاق می‌افتد. گفتنی است که نسخه اصلی آن را با ۷۰۰ خط کد به زبان فرترن نوشته است تا به دخترش تقدیم کند سپس او این بازی را مجدد توسعه داده و به حدود ۳۰۰ خط کد بازی نوشته شده در زبان فرترن ارتقا داده است.
کد‌منبع بازی ماجراجویی در غار عظیم «Colossal Cave Adventure»این بازی را می‌توانید از طریق این پیوند بارگیری نمایید.
۷− سیستم‌عامل اپل داس ۳٫۱
اپل ویرایش دوم «Apple II» که در سال ۱۹۷۷ عرضه شد، دومین رایانه محصول شرکت اپل به شمار می‌آید که از یک نوار کاست صوتی برای اجرای برنامه‌ها ذخیره اطلاعات استفاده می‌کرد. مدتی کوتاه پس از انتشار این محصول، استیو وزنیاک، دوست صمیمی استیو جابز، یک هدایتگر دیسک ایجاد کرد که باعث شد اپل نیز ساخت سیستم‌عامل داس را به سان برون‌سپاری کند. زیرا . DOS کوتاه شده کلمات Disk operating system (سیستم‌عامل دیسکی) می با شد از آنجا که این سیستم بر روی دیسک قرار گرفته وبه طور مرتب از دیسک سخت انجام اعمال مختلف استفاده می‌نماید به این نام مصطلح شده است.
گفته می‌شود پائول لوتن داس را در عرض چند روز و بر روی کارت سوراخ‌دار «پانچ» نوشته است، با این حال اپل داس ۳٫۱ که انشعابی از آن به شمار می‌رفت. با وجود آنکه نگارش‌های مختلفی از این سیستم‌عامل به وجود آمده است و همگی بر پایه یک ساختار هستند اما با یکدیگر سازگاری آنچنانی نداشته و برنامه‌های هر یک فقط در همان نگارش قابل نصب و اجرا است.
پارسال کد‌منبع این سیستم‌عامل توسط موزه تاریخ رایانه، که از پویش کد‌های چاپ شده توسط چاپگر خطی، چاپ شده‌اند؛ منتشر شد که می‌توانید آن را از این پیوند دریافت نمایید.
۸− سیستم‌عامل مایکروسافت داس ۱٫۱ و۲٫۰
اولین سیستم‌عامل معرفی شده توسط شرکت مایکروسافت ام‌اس-داس «MS-DOS» نام داشت که بر خلاف تصور برخی افراد از ابتدا توسط این شرکت توسعه نیافته است. این سیستم‌عامل انشعابی از 86DOS است. ۸۶داس ابتدا توسط تیم پترسون نوشته شد که توسط مایکروسافت خریداری شد. این سیستم‌عامل در آن زمان به یکی از پر پراستفاده‌ترین سیستم‌عامل‌ها بدل گشته بود که در کشور خودمان نیز در اکثر ادارات و سیستم‌های خانگی استفاده می‌شد. قوانین نامگذاری فایلها در آن کمی به CP /M شباهت‌هایی دارد، قوانین نامگذاری آن شامل موارد زیر است؛
- نام فایل حداقل یک حرف و حداکثر هشت نویسه و پسوند آن حداکثر ۳ کاراکتر است؛ و نام با پسوند با نویسه نقطه «دات» جدا می‌شوند.
- حروف بزرگ یا کوچک الفبای انگلیسی ارقام و علایم مانند (۱، {}، <>، ()، &، $ و @ ) از نویسه‌های مجاز در نامگذاری فایلها می‌باشد.
- از نویسه‌های (/ \ |: * ? “) که سیستم‌عامل برای موارد خاصی استفاده می‌نماید نمی‌توان جهت نامگذاری فایل استفاده کرد.
- بین نویسه‌های نام و نیز پسوند فایل نمی‌توان از فاصله خالی استفاده کرد.
کد‌منبع هر دو نسخه ۱٫۱ و ۲٫۰ را می‌توانید از این پیوند به موزه تاریخ رایانه بارگیری کنید.
۹− ای. تی. موجود فرازمینی
فیلم ای. تی. موجود فرازمینی را می‌توان یکی از بهترین فیلم‌ها دانست، فیلمی سینمایی از گونه علمی-تخیلی است که توسط استیون اسپیلبرگ کارگردانی شده و در سال ۱۹۸۲ میلادی بر پرده سینماها رفته‌است. این فیلم ۲۶امین فیلم پرفروش تاریخ سینما است. همچنین این فیلم از نگاه انجمن صنعت فیلم آمریکا یکی از ۱۰ فیلم برتر در سبک علمی-تخیلی است. فیلمنامه این فیلم را ملیسا ماتیسون برای اسپیلبرگ نوشت. پس از انتشار این فیلم، کتابی گویا با نام «ای.تی. موجود فرازمینی» توسط استیون اسپیلبرگ و به روایت مایکل جکسون منتشر شد. (ویکی‌پدیا)
بعد از دیدن موفقیت این فیلم، آتاری بر اساس این فیلم می‌خواست به ساخت یک بازی با چنین داستان و مضمونی اقدام کرد که تلاش می‌کرد برای قبل از فصل پرفروش جشن پایان همان سال (زمستان) آماده شود که با وجود تحقق این امر و انتشار به موقع بازی، شکست سنگینی متوجه آتاری شد؛ به شکلی که نسخه‌هایی که برای فروش در نظر گرفته شده بود بر سر آتاری باد کردند و بنا بر این بازی ای.تی. موجود فرازمینی جزو بزرگترین شکست‌های تجاری در زمینه بازی‌های ویدیویی تبدیل شد.
کار از آنجا بیخ پیدا کرد که آتاری قرار بود مقدار زیادی از بازی را به فروش برساند که با فروش ۱٫۵ میلیون از این بازی، پیش‌بینی آتاری و انتظار آن شرکت محقق نشده و در اقدامی عجیب باز هم آتاری مجبور شد تا چندین میلیون نسخه از این بازی را در خاک نیومکزیکو چال کند! خاک‌سپاری توسط خود شرکت آتاری و در سال ۱۹۸۳ صورت گرفت؛ طی این خاک‌سپاری ۳٫۵ میلیون نسخه از بازی ای.تی. موجود فرازمینی از کنسول بازی آتاری ۲۶۰۰، دور ریخته شدند.
با وجود این اتفاقات عجیب، کد‌منبع این بازی ناموفق و آبرو ریزی بزرگ آتاری را از این پیوند دریافت نمایید. نسخه‌ای از برنامه که برخی اصلاحات و رفع ایرادات را در خود دارد را نیز ارز این پیوند دریافت کنید.
۱۰− ولفنشتاین سه‌بعدی
این بازی توسط جان کارمک جان رومرو ساخته شده است که اولین نسخه آن در سال ۱۹۹۲ و برای سیستم‌عامل ام‌اس-داس منتشر شد. این بازی را می‌توان اولین بازی تیراندازی شخص اول دانست که برای ساخت بازی‌های دوک نوکِم «Duke Nukem» ، کوئِیک «Quake» و دوْم «Doom» از این بازی الهام گرفته شده است. کد‌منبع این بازی از طریق این پیوند قابل دریافت است. گفتنی است سال‌ها بعد، نسخه‌های دیگری از این بازی منتشر شد که بازگشت به قلعه ولفنشتاین نیز از یکی از پر‌فروش‌ها در بین ویرایش‌های بعدی این بازی به شمار می رود.
۱۱− نقاشی مک 1.3 «MacPaint»
نرم‌افزار طراحی و نقاشی ساده و نقش بیتی در مک‌های قدیمی از ظاهر بسیار ساده‌ای همراه بود؛ با این حال در زمانی که کارت گرافیک و صفحه‌نمایش‌ها همچون امروز پیشرفته نبودند، گزینه فوق بسیار کاربردی بود. گفتنی است که این نرم‌افزار از سال ۱۹۸۴ در رایانه‌های مک نصب بود.
این نرم‌افزار توسط بیل اتکینسون توسعه داده شده بود که یکی از توسعه‌دهندگان اصلی مک به‌شمار می‌آمد. این برنامه مبتنی بر نرم‌افزار LisaSketch بود که برای رایانه لیزا طراحی نموده بود. کد‌منبع این نرم‌افزار نیز توسط موزه تاریخ رایانه منتشر شده است که شامل ۵۸۰۰ خط کد پاسکال و ۳۵۰۰ خط کد اسمبلی می‌شود.
برای دریافت کد‌منبع این برنامه از پایگاه موزه تاریخ رایانه می‌توانید از این پیوند استفاده کنید.
۱۲− اپل کوئیک دراو «QuickDraw»
کوئیک دراو «QuickDraw» ابزاری بود که برای ترسیم گرافیک توسط برنامه‌های شخص ثالث و برنامه نقاشی مک به کار می‌رفت. این ابزار شامل کتابخانه‌ای از ابزار و کلاس‌ها برای کمک به برنامه‌نویسان و نرم‌افزارها جهت ترسیم نقش‌بیتی بود. این برنامه نیز همانند برنامه نقاشی مک از سال ۱۹۸۴ در رایانه‌های مک مورد استفاده قرار گرفت. این ابزار تا مدتهای طولانی در سیستم‌عامل مک مورد استفاده بود که نهایتا در اواس شیر کوهی از این سیستم‌عامل رخت بست. این ابزار نیز توسط بیل اتکینسون توسعه داده شده است. کد‌منبع این ابزار نیز توسط موزه تاریخ رایانه منتشر شده است.
برای دریافت کد‌منبع این برنامه از پایگاه موزه تاریخ رایانه می‌توانید از این پیوند استفاده کنید.
۱۳− بازی سیم‌سیتی «Sim City»
سیم‌سیتی «Sim City» بازی شبیه‌ساز محیط شهری و زندگی روزمره در شهر است که برای اولین بار توسط ویلیام رایت در سال ۱۹۸۵ ایجاد شده است. این بازی در سال ۱۹۸۹ در اختیار عموم قرار گرفت که توسط بازی‌کنندگان مورد استقبال واقع نشد؛ زیرا که در آن زمان بازیی که در آن برد و باختی نبود، مورد استقبال واقع نمی‌شد. با وجود این مدت‌ها بعد این بازی تحت همین نام تا چندین ویرایش منتشر شد که مورد استقبال وسیعی قرار گرفت. از مشکلات نسخه‌های قدیمی می‌توان به آماده نبودن دانش و سطح کیفیت گرافیک رایانه‌ای برای نمایش چنین بازی‌های شبیه‌سازی اشاره کرد که قادر به شبیه‌سازی مناسب محیط شهری نبودند. معمولا بازی‌های شبیه‌ساز باید قادر باشند، دنیای واقعی را به صورت قابل درکی شبیه‌سازی نمایند.
کد‌منبع بازی قدیمی که در آمیگا نصب می‌شد را می‌توانید از این پیوند دریافت کنید.
۱۴− آتاری ۷۸۰۰، سیستم‌عامل و بازی‌های انحصاری
کنسول بازی آتاری ۷۸۰۰ در سال ژانویه ۱۹۸۶ عرضه شد. که با هدف استفاده به عنوان یک رایانه خانگی و یک کنسول بازی ساخته شده بود که می‌توانست به کی‌برد و دیگر ابزار جانبی متصل شود (تقریبا چیزی مانند رایانه‌های شخصی امروزی که برای کاربرد بازی نیز مورد استفاده هستند.). این کنسول بازی چندین بازی انحصاری داشت که مختص این کنسول طراحی گشته بودند. با این وجود این کنسول در سال ۱۹۹۰ کاملا از رده خارج شده بود. بعد از مدت‌ها در سال ۲۰۰۹ میلادی موزه تاریخ رایانه نیز کد‌منبع سیستم‌عامل و بازی‌های انحصاری این کنسول بازی را منتشر کرد. برای دریافت مجموعه‌بازی و سیستم‌عامل این کنسول از این پیوند اقدام به بارگزاری آنان کنید.
۱۵− ورد برای ویندوز ۱٫۱
اکثر افراد نرم‌افزارهای واژه پرداز را به نام مایکروسافت ورد می‌شناسند. اما این نرم‌افزار خود از واژه پرداز گرافیکی و WYSYWYG براوو ساخت شرکت زیراکس در سال ۱۹۷۴ الهام گرفته است. در ۱۹۸۳ اولین انتشار ورد برای اجرا در محیط سیستم‌عامل ام‌اس-داس و با نام WordPerfect منتشر شد. اولین نسخه مایکروسافت ورد در سیستم‌عامل گرافیکی در سال ۱۹۸۴ برای رایانه اپل مکینتاش منتشر شد. پس از آن، این برنامه برای سیستم‌عامل‌های اواس/۲ و ,ویندوز ۳٫۱ به بازار آمد. در سال ۱۹۸۹ این برنامه به عنوان نرم‌افزاری از مجموعه نرم‌افزار اداری مایکروسافت تبدیل شد.
کد‌منبع این نرم‌افزار واژه پرداز برای سیستم‌عامل ویندونز ۱٫۱ را می‌توانید از این پیوند دریافت کنید.
۱۶− بازی شاهزاده ایران
شاهزاده ایران (Prince of Persia یا POP یا PoP) توسط جردن مکنر در سال ۱۹۸۹ برای Apple II ساخته شد. این بازی به عنوان یک بازی پیشرفته در زمینه بازی های رایانه‌ای در زمان خود به شمار می‌رفت که بعد از موفقیت این بازی روی Apple II این بازی به طور گسترده برای دیگر بسترها نیز عرضه شد. این بازی دارای گرافیک کاملاً ساده و کنترل بسیار ابتدایی است. نحوه انجام این بازی با زدن یک دکمه پرش را انجام می‌دهد و در هنگام بلندی ارتفاع می‌تواند دست خود را به طناب آویزان کرده و به بالا برود همچنین در زمانی که دشمن نزدیک می‌شود قادر به مبارزه با آن تنها با یک دکمه‌است.
دا
ستان به ایران باستان باز می گردد؛ وقتی که شاه سلطان در حال جنگ بیرون از سرزمین ایران است و وزیر او جعفر سودای پادشاهی در سر می گذراند. تنها مانع او برای رسیدن به تخت پادشاهی دختر شاه است. جعفر او را در برجی زندانی می کند و از او می خواهد تا با او ازدواج کند در غیر این صورت او را اعدام خواهد کرد. شخصیت اصلی داستان که بی نام هم هست و به شاهزاده خانم علاقه دارد، به سیاه چاله های قصر فرستاده می شود. بازیباز باید در ۶۰ دقیقه از زندان خارج شده وارد قصر شود با وزیر جنگیده او را بکشد و در نهایت شاهزاده خانم را آزاد کند. به نظر می آید شخصیت جعفر، به جعفربن یحیی برمکی اشاره دارد که از وزرای هارون الرشید از خاندان برمکیان بود. در روایت هالیوودی علاالدین نیز شخصیت جعفر که قصد تصرف خلافت و ازدواج با شاهزاده خانم را دارد، دیده می شود. (ویکی‌پدیا)
کد‌منبع بازی شاهزاده ایران ویرایش سال ۱۹۸۹ را می‌توانید از این پیوند به گیت‌هاب دریافت و بارگیری نمایید.
۱۷− نرم‌افزار ادوبی فوتوشاپ ۱٫۰٫۱
نرم‌افزار ادوبی فوتوشاپ که در فوریه ۱۹۹۰ میلادی روانه بازار شده بود توسط جان و توماس نول ابداع شده بود. نرم‌افزار ادوبی فوتوشاپ که توسط شرکت ادوبی توسعه می‌یابد، نرم‌افزار ویرایش و دستکاری تصاویر به شکل پیشرفته است که در ویرایش‌های اخیر از قابلیت ویرایش سه‌بعدی نیز بهره‌مند شده است. این نرم‌افزار انحصاری فقط بر روی ویندوز و مک قابل نصب است و نسخه‌های خاصی نیز برای اندروید و آی‌او‌اس معرفی کرده است. همچنین نگارش‌های گوناگون این نرم‌افزار تا نگارش دهم، در سیستم‌عامل گنو/لینوکس نیز با کمک ابزارهای میانه (مانند کراس‌اوور و حتی واین) قابل استفاده‌است. این نرم‌افزار در ابتدا در تصاحب ادوبی قرار نداشت اما بعدا توسط ادوبی خریداری شد که نسخه اول آن در سال ۱۹۹۰ تقریبا ۲۵ سال پیش منتشر شده است و در ۱۰ سال اول حدود ۳ میلیون نسخه از آن فروش رفته است. گفتنی است نسخه ۱٫۰٫۱ فقط برای سیستم‌عامل مک عرضه شده بود.
همانند نمونه‌های قبلی کد‌منبع این نرم‌افزار نیز توسط موزه تاریخ رایانه در اختیار عموم قرار گرفته است، که به نظر نمی‌رسد کارایی خاصی داشته باشد؛ اما برای کسانی که تمایل دارند به کد این نرم‌افزار در نسخه ابتدایی نگاهی بیندازند مناسب خواهد بود. برای دریافت به این پیوند مراجعه کنید.
۱۸− کامپایلر‌های مایکروسافت ویژوال بیسیک و سی‌شارپ
زبان‌های ویژوال بیسیک و سی‌شارپ هر دو توسط شرکت مایکروسافت و به شکل انحصاری ساخته شده‌اند که در سال ۲۰۰ میلادی به زیرمجموعه ابزار دات‌نت افزوده شدند. در حالی که این محصولات انحصاری از دسترس همگان خارج‌اند ابزارهای مشابه و جایگزین متن‌باز آنان مانند مونو توسط دیگران توسعه داده شده‌اند. با وجود این اخیرا مایکروسافت نیز کامپایلر این دو زبان روزلین «Roslyn»، را به صورت متن‌باز منتشر کرده است. بنابراین کامپایلر‌های این دو زبان را دیگر در جعبه سیاه قرار ندارند. کامپایلر‌های زبان برنامه‌نویسی سی‌شارپ و ویژوال بیسیک با نام روزلین را می‌توانید از این پیوند دریافت نمایید.